Sáng 19/6, 443 đại biểu Quốc hội đã bấm nút thông qua Nghị quyết chuyển đổi phương đầu tư một số dự án thành phần của dự án đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017-2020.

Theo nghị quyết này, Quốc hội quyết định chuyển đổi từ phương thức đầu tư từ đối tác công tư - sử dụng một phần vốn ngân sách Nhà nước sang đầu tư công - sử dụng toàn bộ vốn ngân sách Nhà nước đối với 3 dự án thành phần.

Các dự án gồm: Mai Sơn - Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây.

Với quyết định này, 23.461 tỷ từ nguồn ngân sách Nhà nước sẽ được bổ sung để đầu tư làm 3 đoạn trên thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam.

443 đại biểu Quốc hội đã bấm nút tán thành việc chuyển đổi 3 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công. Ảnh: quochoi.vn.

Nghị quyết của Quốc hội giao Chính phủ rà soát, xác định và chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp lý của tổng mức đầu tư điều chỉnh của từng dự án thành phần chuyển đổi và tổng mức đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc Nam phía đông giai đoạn 2017-2020.

Cùng với đó, tổ chức triển khai thực hiện các dự án thành phần chuyển đổi sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công, chậm nhất đến cuối năm 2022 hoàn thành, đưa vào sử dụng; xây dựng phương án phù hợp để thu hồi vốn hoàn trả vào ngân sách trung ương.

Báo cáo giải trình một số nội dung còn ý kiến khác nhau, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết một số ý kiến đề nghị làm rõ, sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết này thì 5 dự án thành phần còn lại có phải tiếp tục chuyển đổi trong thời gian tới không?

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng mặc dù 5 dự án thành phần còn lại đều có từ 2 nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển, tuy nhiên chưa thể khẳng định việc đấu thầu sẽ lựa chọn được nhà đầu tư do còn phụ thuộc vào kết quả đấu thầu.

Ngoài ra, trong trường hợp có nhà đầu tư trúng thầu, thì sau khi ký kết hợp đồng dự án, nhà đầu tư có thời gian tối đa 6 tháng để huy động vốn tín dụng.

Sau thời hạn nêu trên, trường hợp nhà đầu tư không huy động được vốn tín dụng, sẽ phải hủy hợp đồng, tịch thu bảo lãnh và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Việc tham gia đấu thầu của nhà đầu tư và việc quyết định cung cấp tín dụng của các ngân hàng thương mại được thực hiện theo cơ chế thị trường, phụ thuộc chủ yếu vào tính hấp dẫn, mức độ rủi ro của từng dự án...

Do vậy, trường hợp đấu thầu không lựa chọn được nhà đầu tư, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị quyết 52.

Với việc chuyển 3 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công, ngân sách Nhà nước cần bổ sung thêm hơn 23.000 tỷ đồng. Ảnh: Hoàng Hà.

Cũng từ vấn đề đó, nhiều ý kiến đề nghị xem xét, làm rõ tác động và khả năng cân đối vốn trong giai đoạn sau nếu bổ sung 23.461 tỷ đồng vốn ngân sách giai đoạn 2021-2025 để chuyển đổi các dự án thành phần từ PPP sang đầu tư bằng vốn đầu tư công, trong khi nhu cầu đầu tư các lĩnh vực khác cũng rất cần thiết, cấp bách.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích dự án cao tốc Bắc - Nam là dự án quan trọng quốc gia, Luật Đầu tư công nêu rõ quy định “tập trung bố trí vốn đầu tư công để hoàn thành và đẩy nhanh tiến độ chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia...”.

Vì thế, Chính phủ sẽ trình Quốc hội bố trí vốn theo quy định; điều hành kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm một cách hợp lý, linh hoạt, hạn chế các tác động đến nợ công và trần nợ công.

Bên cạnh đó, các dự án sau khi hoàn thành sẽ nhượng quyền để thu hồi vốn Nhà nước, đây cũng là giải pháp phù hợp để huy động nguồn lực xã hội và giảm thiểu tác động đến nợ công.