Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ. (Ảnh: QUANG HIẾU)

Ngày 31-12, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) tổ chức kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập ngành KH-ĐT (31-12-1945 - 31-12-2020); vinh dự đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất - phần thưởng cao quý do Đảng, Nhà nước tặng thưởng. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu ý kiến. Cùng dự có đại diện lãnh đạo một số bộ, ban, ngành, cơ quan T.Ư.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, suốt 75 năm qua, các thế hệ cán bộ, công chức, người lao động ngành KH-ĐT luôn thể hiện tinh thần tận tụy, trung thành, bản lĩnh vững vàng; là người lính xung kích trong đổi mới tư duy kinh tế, những người có tư duy nhạy bén, sắc sảo, nắm bắt nhanh các vấn đề mới; tiên phong trong đổi mới sáng tạo; là tổng tham mưu trưởng trong xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội (KTXH) của đất nước... hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó.

Thủ tướng nhấn mạnh, năm 2020, dù trải qua muôn vàn khó khăn nhưng đất nước ta đạt được những thành tích và dấu ấn đặc biệt. Đảng, Nhà nước và nhân dân ta không hề nhụt chí, lùi bước, mà càng đoàn kết hơn, quyết tâm hơn, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức để có thành quả như ngày hôm nay. Thành quả đó tô điểm thêm cho tinh thần đoàn kết, bản lĩnh, ý chí, khí chất của con người Việt Nam; nó chứng minh, không có khó khăn nào dân tộc ta không thể vượt qua, không thử thách nào nhân dân ta không dám đương đầu.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, sau 35 năm đổi mới và 5 năm thực hiện Kế hoạch phát triển KTXH 2016-2020, nền kinh tế nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhưng cũng phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Khái quát những thách thức chủ yếu của chúng ta trong thập niên tới, Thủ tướng nêu rõ, ngành KH-ĐT vinh dự là một trong số ít ngành có bề dày lịch sử đi cùng với chiều dài lịch sử ra đời của nước Việt Nam ta. Năm 2045 cũng là thời điểm kỷ niệm 100 năm ngành KH-ĐT. “Câu hỏi đặt ra là tầm nhìn của ngành KH-ĐT như thế nào vào năm 2045, vai trò, chức năng của Bộ KH-ĐT sẽ như thế nào trong những thập niên tới?”. Thủ tướng đề nghị, Bộ phải có tầm nhìn xa hơn các bộ, ngành khác, phải là bộ đi đầu trong đổi mới tư duy và lan tỏa tư duy đổi mới sáng tạo sang các bộ, ngành khác và các địa phương trong cả nước.

Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII nêu định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030, theo đó, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững về kinh tế-chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, tháo gỡ kịp thời những khó khăn vướng mắc, khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Bộ nào sẽ tiên phong tham mưu cho Đảng và Chính phủ trong việc cụ thể hóa và thực hiện thành công định hướng này? Thủ tướng nêu câu hỏi và khẳng định, đó chắc chắn là Bộ KH-ĐT.

Do đó, Thủ tướng đề nghị Bộ KH-ĐT phải hiến kế để đạt sự bứt phá cho các mục tiêu KTXH năm 2021 cũng như những giai đoạn tiếp theo gắn với những mục tiêu và tầm nhìn mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng tới đây sẽ đặt ra; đồng thời nhấn mạnh một số vấn đề trọng tâm mà ngành cần đặc biệt chú trọng:

Thứ nhất, thể chế là yếu tố quyết định sự tăng trưởng đột phá cho đất nước. Bộ KH-ĐT cần tham mưu để thể chế, pháp luật, chính sách trở thành đột phá cho các đột phá khác của Việt Nam hiện nay cũng như trong những năm tới.

Thứ hai, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hơn nữa, biến tài nguyên đổi mới sáng tạo trở thành một tài nguyên mới vô tận cho sự phát triển bền vững.

Thứ ba, làm sao để Việt Nam tránh các bẫy thu nhập trung bình, bẫy lao động giá rẻ, bẫy gia công giá trị thấp và thậm chí là bẫy rác thải công nghiệp.

Thứ tư, làm sao để không ai bị bỏ lại phía sau trên đường phát triển, tạo ra tăng trưởng bao trùm tốt hơn nữa.

Thứ năm, cụ thể hóa các nghị quyết của Đại hội Đảng, nghị quyết của Quốc hội một cách đầy đủ, kịp thời và xuyên suốt. Chẳng hạn làm sao để kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế theo tinh thần Nghị quyết 10 của T.Ư. Làm sao để thu hút được dòng vốn FDI chất lượng theo tinh thần Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị.

Thứ sáu, tận dụng được cơ cấu dân số vàng, để "giàu trước khi già" chứ không phải "già trước khi giàu".

Thứ bảy, vừa phát triển mạnh mẽ tầng lớp trung lưu nhưng đồng thời cũng mang lại quyền lợi cho người lao động, cho nhân dân, không làm tăng sự phân hóa.

Thứ tám, đề xuất cơ chế phân cấp, phân quyền phù hợp, đồng thời gắn với cơ chế liên kết vùng, cơ chế tổ chức tài chính quản trị. Yêu cầu các vùng này không bị cát cứ như thời gian vừa qua, cát cứ nội vùng và liên vùng, không triệt tiêu động lực và lợi thế cạnh tranh của nhau, phát huy lợi thế kinh tế nhờ quy mô của toàn vùng.

Thứ chín, tận dụng được cơ hội của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thực hiện quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế số. Làm sao để cuộc cách mạng này lan tỏa rộng khắp trong nền kinh tế nước ta, phát huy hiệu quả tốt nhất ở nước ta.

Bộ KH-ĐT cần tham mưu và chuẩn bị sẵn sàng các nền tảng để ngay sau khi Đại hội lần thứ XIII của Đảng kết thúc, tinh thần các Nghị quyết của Đại hội phải ngay lập tức đi vào thực hiện và cần phải tham mưu để đề xuất về mặt định hướng với sự kiên định và nhất quán về mục tiêu nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

* Tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao Huân chương Độc lập hạng Nhất tặng Bộ KH-ĐT; Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng; trao các danh hiệu cao quý tặng các cán bộ, tập thể, đơn vị thuộc Bộ KH-ĐT.